Tio de Nadal

Caga Tio

Kerstdagen in Catalonië geeft mij niet dezelfde sensatie als dat ik ervaar als ik in Nederland ben. Kerstbomen zie je niet nauwelijks, weinig kerstverlichting en kerstmarkten? Niet hier. Nu woon ik in een Klein dorpje op het platteland dus wellicht heeft het daar ook mee te maken. Ieder jaar zag ik wel overal boomstronken met gezichtjes en rode mutsen en vroeg me af wat daar het verhaal bij was. Men sprak over Caga Tio, grofweg vertaald de poepende oom en ik moest daar erg om lachen. Wat een wansmaak hebben de Catalanen. Maar geen traditie in dit land wordt als grappig ervaren, alles is bloedserieus en toen ik mijn Catalaanse vriend vroeg wat de traditie van de poepende oom nu precies inhield, kreeg ik zijn uitleg.

Volgens de Catalaanse traditie dient de Caga Tio ofwel de Tió de Nadal gekozen te worden door de kinderen van het huis op de dag van Inmaculada Concepció, op 8 december. Dat kan een boomstam meegenomen uit het bos zijn waar men zelf een tio van maakt, of een mooi stuk hout met een gezichtje erop van de kerstmarkt.

Je hebt Tiós in alle soorten en maten maar ze hebben allemaal een gezicht en een Catalaanse rode barretina (baret) op en ze staan op twee of vier kleine houten poten rechtop.

Tio wordt na de dag van aankoop op een plekje in het huis gezet en bedekt met een dekentje. De bedoeling is dat men Tio eten geeft tot aan kerstavond.

Als Tio goed verzorgd wordt, zal deze op kerstavond cadeautjes en snoepgoed uitpoepen en de kinderen stimuleren dit door Tio met een stok te slaan onder het zingen van het Caga tio liedje. De kinderen verlaten vervolgens de ruimte waar Tio staat en de ouders leggen snoep en kleine cadeautjes onder het dekentje van Tio. Als het dekentje dan wordt verwijderd vinden de kinderen het snoepgoed en de cadeautjes naast de boomstronk.

Maar zijn de kinderen niet lief geweest, dan krijgen ze houtskool! Kennen we dit niet van Sinterklaas en de zak van zwarte piet?